İçinde bulunduğumuz salgın döneminin karşımıza çıkaracağı en büyük değişiklik şimdiden ölçeği öngörülemese de varlığı kesin olan büyük bir ekonomik durgunluk. Dünyanın en güçlü emtialarından olan petrolün bile fiyatının talep azalması nedeniyle keskin bir düşüş gösterdiği; havacılık, turizm ve otomotiv gibi büyük endüstrilerin ve devletlerin ekonomilerinin bu denli derinden sarsılmaya başladığı bir dönemin ardından ekonominin yeniden toparlanması için gereken süreçte ciddi bir resesyonla karşı karşıya kalacağımız gerçeğini kabullenmek zorundayız. Asya Kalkınma Bankasının 6 Mart`ta yayınladığı Covid-19 ve Ekonomik etkileri isimli raporunda paylaştığı üç senaryodan ortalama senaryoya göre bile küresel ölçekte beklenen Gayrisafi Milli Hasıla kaybının 150 milyar doların üzerinde olacağı tahmin ediliyor. Azalan tüketim, sınırlandırılmış uluslararası dolaşım, durma noktasına gelmiş turizm sektörü ve artan sağlık harcamalarından dolayı mecburi olarak küçülen şirketleri, buna bağlı olarak işten çıkarmaları ve belki de küçük ölçekli ve finansal yapısı bu ekonomik durgunluğa direnç gösteremeyecek birçok şirkettinse ticari faaliyetlerine son verdiğini göreceğiz. Daha önce küresel ölçekte yaşadığımız 2008 resesyonunun çok daha güçlü bir versiyonuyla karşı karşıya kalacağımızı söylemek mümkün.
Peki böylesi küresel ölçekte bir ekonomik daralmanın yaşandığı bir dönemde üniversiteden yeni mezun olanlar nasıl bir yol izlemeli?
Yeni mezunlara tavsiyeler veren çoğu kişi öncelikle zamanın öneminden bahsederek başlar ve bu, gerçekten de böyledir. Hepimizin sahip olduğu farklı ölçütlerdeki kaynakları düşündüğümüzde sahip olduğumuz zamanın dünyadaki herkes için aynı ölçüte sahip tek kaynak olduğu şüphesizdir. Bu dönemin mezunları içinse zaman çok daha dikkatle yönetilmesi gereken bir değere dönüştü. Hem sağlığımız hem sevdiklerimiz hem de kariyerimiz için büyük bir psikolojik savaş verdiğimiz bu günlerde zamanını verimli değerlendiren yeni mezunlar bu dönemden başarıyla çıkabilirler. Örneğin sosyal medya tarafında vaktinizi Instagram ya da Twitter’a ayırmak yerine sektörel güncel bilgileri takip için LinkedIn’e ayırabilirsiniz. Akademik düzeyde eğitimler, dil ve hatta sanat eğitimleri alabileceğiniz kaynakları bulabileceğiniz web sitelerine yönelin. Kültürel gelişiminizi artırmak için kütüphanenizde ve internette okunmayı bekleyen onlarca kitaptan birine vaktinizi adamak kişisel dönüşümünüz için yararlı yatırımlar olabilir.
Bu süreçte e-ticarete yönelim hızlandı. Contentsquare şirketinin 7 milyar oturum ve 35 milyar web sayfası ziyaretini yılın ilk 6 haftasını referans alarak yaptığı inceleme 13-19 Nisan haftasına gelindiğinde yüzde 122 artan bir e-trafik oranını işaret ediyor.Sürecin uzamasıyla birlikte bu dönemsel kanal değişiminin yerini sabitleyeceğini öngörmek mümkün. E-ticaret kullanım oranının bu kadar hızlı artışı pandemi sonrasında da alışkanlığın sürmesine şüphesiz olumlu bir etki sağlayacak ve dijital işlerde gözle görülür bir artışı da beraberinde getirecek. Bununla birlikte özelikle artan trafikten faydalanmak isteyen ve tüketicilerine farklı ürünler önererek cirolarını büyütmek isteyen e-ticaret şirketleri yeni kategorilerde de gelişerek daha hızlı büyümenin yollarını arayacaklardır. Daha şimdiden bile birçok e-ticaret şirketi artan talebe karsı yeni ekipleri işe almak için duyurulara başladı bile. Bunun sonucu olarak da yazılımcı ve donanımcı gibi teknik kadroların yani sıra e-ticaret kategori yöneticisi, ürün yöneticisi gibi kadrolarını da genişletme ihtiyacı duyacaklar. Bu noktada e-ticaret şirketleri için önemli başka bir konu da kullanıcı deneyimi (UX) ve müşteri yolculuğu haritası gibi alanların geliştirilmesi olacak. Dolayısıyla bu dönemlerde internet üzerinden alışveriş sitelerinde dolaşırken bir kullanıcı gözüyle nelerin iyileştirilebileceğini, ne tür düzenlemeler yapılabileceğini, kullanıcı deneyiminin diğer sitelere göre nasıl daha tercih edilir bir hale getirilebileceği gibi sorulara odaklanarak farklı bir pencereden bakmak da fayda sağlayacaktır. Yine internet üzerinden alacağınız birtakım kurslar ve eğitimlerle öncelikle e-ticaret, ürün yönetimi, kategori yönetimi, kullanıcı deneyimi ve müşteri yolculuğu haritası gibi alanlardaki teknik bilginizi artırmak ve bu alanda ortaya çıkacak yeni işlere hazırlıklı olmak, küresel piyasaların hareketlendiği dönemler için önemli bir hazırlık olabilir.
Bu süreçle birlikte küreselde birçok şirketin yapısında bir dönüşüm yaşanma ihtimali de çok olası. Böylesine zorlu bir süreçten sonra ne yazık ki yeterince finansal, yönetsel veya teknik altyapısı olmayan şirketlerin ayakta kalması güç görünüyor. Bu da beraberinde daha büyüklerin ayakta kalacağı ve ticari hayatta daha etkin bir yer edineceği yeni bir ticari dünya olarak karşımıza çıkabilir. Global şirketlerin çalışanlarında aradıkları özelliklere bakacak olursak ilk olarak kültürel uyumluluk, zaman ve öncelik yönetimi ve liderlik göze batan ilk özellikler olarak ortaya çıkıyor. O halde yine bu süreç boyunca çeşitli eğitimlerden ya da konu hakkında yayınlanmış kitap ve araştırmalardan faydalanarak bu alanlarda donanımlarını artıranlar tercih edilen kişiler arasında olacaktır. O halde bu dönemin kazananı her zamankinden daha fazla bireysel olarak teknik altyapılarına yatırım yapan yeni mezunlardır.
Bu süreçte dönem dönem hepimiz karamsarlığa kapılıyor ve evde kalmaktan, endişelenmekten, sürekli gündemle ilgili haberleri takip etmekten kendimizi keyifsiz ya da enerjisiz hissediyor olabiliriz. Ancak insanlık tarihine baktığımızda benzeri pandemilerin de daha büyük etkisi olan ekonomik krizlerin de mutlaka bir sonu olduğu gibi bugün yaşadığımız bu sürecin de sonu gelecektir. Tıpkı 2008’deki resesyon dönemi gibi ya da Sars ve Mers salgınlarının yarattığı global panik ekonomileri gibi bu krizi de atlatacağız. Kazanansa her zamanki gibi bu krizi de panik havasına kapılmadan endişelerini yönetmeyi bilen ve süreci doğru değerlendirebilenler olacaktır.
